بررسی آنالیز خوراک مرغ گوشتی یکی از مهم‌ترین کارهایی است که هر مرغدار و یا کارشناس فارم باید انجام دهد؛ این بررسی به همراه شناخت اجزاء تشکیل دهنده‌ی خوراک مرغ گوشتی می‌تواند فرآِیند رشد گله را به نحوی بهینه سازد که منجر به دریافت نتایج خوبی در آخر دوره شود.

مرغ ها در مقاطع سنی مختلف نیاز به جیره غذایی خاصی دارند و غذای آنها باید ترکیب مناسبی از انواع مواد غذایی و ویتامین ها و مواد معدنی و آلی باشد. بعنوان مثال تغذیه جوجه های یک روزه با نیمچه ها و یا مرغ های بالغ فرق دارد. همچنین جیره غذایی گله های مولد و یا تخمگذار و یا مرغان گوشتی نیز با یکدیگر متفاوت می باشد.

جیره نویسی غذای مرغ

جیره نویسی مرغ و تهیه دان مناسب فرایند حساسی می باشد. مواد تشکیل دهنده دان مرغ باید با ترکیب مناسب با یکدیگر مخلوط شوند تا تمام مواد مغذی مورد نیاز مرغ ها با آن تأمین شود. یک اشتباه ساده در فرمول و جیره نویسی می تواند هزینه تولید را افزایش دهد و برای تولید کننده بسیار گران تمام شود.

برای جیره نویسی و تهیه دان مرغ باید درک کاملی از موارد زیر داشته باشید :

  • مواد مغذی مورد نیاز مرغ ها با توجه به سن و هدف پرورشی آنها (تخمگذار، گوشتی و یا مولد)
  • نحوه فراوری و ترکیب مواد غذایی
  • براورد هزینه مواد اولیه و تشکیل دهنده دان مرغ

مرغداران صنعتی معمولا برای جیره نویسی مرغان خود از متخصصان تغذیه ای و تجهیزات مرغداری پیشرفته بهره می برند. در امر جیره نویسی باید به ترکیب صحیح مواد و مقدار انرژی و پروتئین آن بسیار دقت نمود.

در صورتیکه غذای دریافتی مرغ ها بیش از اندازه مقوی باشد، علاوه بر افزایش هزینه های تولید مرغ ها دچار چاقی و بلوغ زود رس میشوند که به نوبه خود مشکلات زیادی برای مرغدار به وجود می آورد. ضعیف بودن جیره غذایی نیز باعث سوء تغذیه و کاهش سرعت رشد و کاهش بازدهی تولید میشود.

نکات مهم به هنگام تهیه دان مرغ

فرمولاسیون دان مرغ هم یک علم و هم یک هنر می باشد و نیاز به دانش دامپزشکی و کمی خلاقیت دارد. ارزش انرژی غذایی دریافتی مرغ ها با واحد کیلوکالری و پروتئین دریافتی آنها نیز با درصد بیان میشود. همچنین میزان عناصر معدنی و اسیدآمینه های قابل هضم و ریز مغذی ها نیز به صورت درصد در جیره غذایی مرغ ها مشخص میشوند.

در تهیه جیره نویسی مرغ گوشتی باید از منابع غذایی پر انرژی، منابع پروتئینی، منابع فسفر، منابع کلسیم و افزودنی ها مجاز و برخی از داروها استفاده نمود. تمامی این مواد می بایست با دستگاه میکسر مرغداری کاملا با هم مخلوط شوند تا دان به دست آمده ترکیبی یکنواختی داشته باشد.

مواد غذایی اصلی مورد نیاز طیور و مرغ های گوشتی شامل آب، انرژی، پروتئین اسید آمینه، ویتامین ها و مواد معدنی می باشد. به هنگام تهیه دان مرغ تمامی مواد غذایی مورد استفاده باید کیفیت بالایی داشته باشند. هر نوع آلودگی و یا کپک زدگی به سرعت باعث ایجاد بیماری های عفونی به خصوص در جوجه ها میشود. تدوین جیره غذایی که تمامی احتیاجات طیور را در بر داشته باشد نیاز به تخصص و آزمایش دارد. اگر قصد دارید که به صورت تخصصی در این زمینه فعالیت کنید لازم است که حتما با یک متخصص غذایی دامپزشک مشورت نمایید.

دان مرغ شامل چه مواردی است؟

پروتئین خام : رشد عضلات و شکل گیری بافت بدن جوجه ها به پروتئین بستگی دارد. جوجه ها معمولا در ابتدا با جیره های پیش استارتر تغذیه میشوند که درصد پروتئین بالایی دارد. در ادامه وقتی جوجه ها به سن 2 هفتگی رسیدند سطح پروتئین جیره آنها کمی کاهش داده میشود.

به منظور تأمین پروتئین مورد نیار مرغ ها می توان از منابع گیاهی همچون کنجاله های سویا، گیاه کانولا، آفتابگردان، تخم پنبه و … استفاده نمود.

انرژی : طیور به صورت روزانه به مقدار معینی انرژی نیاز دارند. انرژی قابل متابولیسم با انرژی که جیره دارد فرق میکند. چرا که بخشی از انرژی دفع می شود. بهترین منابع غذایی پر انرژی برای تهیه دان مرغ شامل غلات پر مصرف همچون ذرت، گندم، جو، سبوس برنج و سبوس گندم، نرمه گندم و … می باشد.

گندم بعد از سن 7 روزگی و به شرط رسیدن جوجه ها به وزن بیش 150 گرم باید در تهیه دان مرغ مورد استفاده قرار گیرد.

ریزمغذی ها : کمبود ویتامین ها در بدن جوجه ها باعث ایجاد بیماری شده و تلفات زیاد به بار می آورد. بنابراین جیره غذایی آنها باید شامل ریزمغذی های مهم و انواع ویتامین های محلول در آب و یا محلول در چربی باشد. هر چند مرغداران به صورت مرتب از انواع مولتی ویتامین ها در برنامه غذایی جوجه ها استفاده میکنند.

مواد معدنی : مهمترین مواد معدنی مورد نیاز مرغ ها شامل کلسیم، فسفر، سدیم، منیزیم، سولفور و حتی عناصر معدنی کم مصرف همچون ید، سلنیوم، آهن و … میباشد.

از دی کلسیم فسفات مونو کلسیم فسفات و … می توان برای تأمین فسفر قابل هضم مورد نیاز مرغ ها استفاده کرد. منابع کلسیمی همچون کربنات کلسیم و یا پودر استخوان و پودر صدف دریایی و … نیز برای تأمین کلسیم مورد نیاز مرغ ها در تهیه دان مرغ قابل استفاده می باشند.

سایر افزودنی ها : پلت مرغ گوشتی باید شامل پودر گوشت و یا پودر ماهی و مرغ و … باشد که این منابع غذایی دارای اسید آمینه های خالص همچون متیونین، لایزین و … بوده که برای رشد مرغ ها بسیار مفید میباشد.

همچنین بسیاری از کارخانه های تولید دان مرغ از افزودنی هایی همچون رنگدانه ها، طعم دهنده ها، داروهای ضد کوکسیدیوز و ریز مغذی ها نیز استفاده میکنند.